19 lut Sprawy spadkowe
Aby zostać uznanym za spadkobiercę należy albo uzyskać postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo potwierdzić dziedziczenie u notariusza.
Kolejnym krokiem jest rozliczenie się z fiskusem.
Na podst. ustawy od spadku i darowizn nabycie spadku należy zgłosić do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku lub od dnia zarejestrowania aktu notarialnego w przypadku poświadczenia dziedziczenia u notariusza.
Wysokość podatku, który trzeba zapłacić po otrzymaniu spadku zależna jest od stopnia pokrewieństwa pomiędzy spadkodawcą a spadkobiercą i wartością odziedziczonego spadku.
Podatek od spadku w I grupie podatkowej (należą do niej członkowie najbliższej rodziny: małżonek, rodzice, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, rodzeństwo, zięć, synowa, ojczym, macocha, teściowie) wyniesie:
- 3% – gdy wartość otrzymanego majątku nie przekracza 10.278 zł,
- 308,30 zł plus 5% nadwyżki ponad 10.278 zł – gdy wartość otrzymanego majątku nie przekracza 10.278 zł, ale nie jest większa niż 20.556 zł,
- 822,20 zł plus 7% nadwyżki ponad 20.556 zł, gdy wartość otrzymanego majątku jest większa niż 20.556 zł
Jest możliwe też całkowite zwolnienie od podatku.
Komu przysługuje spadek?
Członkom najbliższej rodziny spadkodawcy – tzw. grupy zerowej (nie wchodzą tu zięciowie, synowe, teściowie), nie dotyczy też wszystkich spadków.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12.06.2008 r. uznał, że zwolnienie dotyczy spadków nabytych od 1.01.2007 r.
Podatek od spadku w II grupie podatkowej (należą do niej: zstępni rodzeństwa – siostrzeńcy, bratankowie oraz ich dzieci i wnuki, rodzeństwo rodziców – ciotki, wujowie, stryjenki, stryjowie, zstępni i małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych) wyniesie:
- 7% – gdy wartość otrzymanego majątku nie przekracza 10.278 zł,
- 719,5 zł plus 9% nadwyżki ponad kwotę 10.278 zł, gdy wartość otrzymanego majątku ie przekracza 10.278 zł, ale jest nie większa niż 20.556 zł,
- 1.644,5 plus 12% nadwyżki ponad 20.556 zł, gdy wartość otrzymanego majątku jest większa niż 20.556 zł.
Podatek od spadku w III grupie podatkowej
Trzecią grupę podatkową stanowią wszystkie pozostałe osoby, niewymienione w I grupie jak i w II grupie podatkowej (dalecy krewni, powinowaci, obcy).
- 12% – gdy wartość otrzymanego majątku nie przekracza 10.278 zł,
- 1.233,4 plus 16% nadwyżki ponad 10.278 zł, gdy wartość otrzymanego majątku nie przekracza 10.278 zł, ale jest nie większa niż20.556 zł,
- 2.977,9 zł plus 20% nadwyżki ponad 20.556 zł, gdy wartość otrzymanego majątku jest większa niż 20.556 zł.
Wartość spadku do opodatkowania pomniejsza się o tzw kwotę wolną, która wynosi: - 9.637 zł dla spadkobierców z I grupy podatkowej,
7.276 zł dla spadkobierców z II grupy podatkowej,
4.902 zł dla spadkobierców
Zz III grupy podatkowej.
Zabezpieczenie spadku
W razie sporu pomiędzy spadkobiercami w sytuacji, gdy istnieje obawa usunięcia, naruszenia, zniszczenia lub nieusprawiedliwionego rozporządzenia rzeczą lub prawem można żądać zabezpieczenia spadku.
Zabezpieczenie spadku polega na oddaniu majątku ruchomego pod dozór. Sąd zarządza wówczas spis majątku i zleca komornikowi podjęcie stosownych czynności.
W przypadku rzeczy szczególnie wartościowych – pieniędzy, złotych monet, bankowych dowodów oszczędności, wyrobów jubilerskich, czy innych kosztowności można żądać złożenia tych rzeczy do depozytu sądowego.
Do najczęściej zdarzających się sytuacji dochodzi, gdy spadkobierca powołany do spadku, nie zamieszkuje ze spadkodawcą, a inne osoby uprawnione do dziedziczenia nie chcą dopuścić spadkobiercy do majątku spadkowego, np. wymieniają zamki w nieruchomości stanowiącej masę spadkową, usuwają, wywożą wartościowe rzeczy ruchome.
W jakim czasie można złożyć wniosek o zabezpieczenie?
Do zabezpieczenia spadku nie ma żadnego ograniczenia czasowego, co daje możliwość równolegle złożenia wniosku o zabezpieczenie, mimo toczącego się postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.
Stwierdzenie nieważności testamentu
Kiedy można podważyć testament?
Testament jest nieważny, jeżeli został sporządzony:
1. w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli,
2. pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści
3. pod wpływem groźby.
Wada testamentu polegająca na braku świadomości polega na tym, że spadkodawca nie może kierować swym postępowaniem ze względu na chorobę psychiczną, podeszły wiek.
Aby podważyć testament z tej przyczyny należy powołać się na dokumentację medyczną albo złożyć wniosek o zwrócenie się przez sąd do placówki medycznej, w której leczył się spadkodawca albo zawnioskować o przesłuchanie świadków na okoliczność ich relacji ze spadkodawcą.
Czasem wykazanie przed sądem powyższych przyczyn może okazać się niecelowe lub utrudnione, stąd rozwiązaniem sprawy może okazać się pozew o zachowek.
Zachowek – uzyskanie należnego majątku spadkowego
Spadkodawca decyduje komu po jego śmierci przypadnie majątek spadkowy. Czasem zdarza się, że spadkodawca zapisuje majątek obcym osobom, albo wybranemu spadkobiercy, pomijając pozostałych. Instytucja zachowku ma służyć realizacji obowiązków moralnych wobec osób najbliższych.
Zachowek – to rekompensata finansowa za to, że dany spadkobierca ustawowy nie otrzyma majątku, który by otrzymał w przypadku dziedziczenia ustawowego.
Krąg osób uprawnionych do zachowku:
Dzieci – wnuki, małżonek, rodzice – którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Wyłączenia, pozbawienie zachowku:
Uprawnionego do zachowku można wydziedziczyć, ze względu na zachowanie się uprawnionego, polegające na uporczywym postępowaniu wbrew woli spadkodawcy, dopuszczeniu się wobec niego lub najbliższych mu osób przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu, wolności lub obrazy czci, a także uporczywym niedopełnianiu obowiązków rodzinnych względem spadkodawcy.
Opracowała: adw. Eliza Dąbrowska