Spadek z dobrodziejstwem inwentarza a długi

Prawo do dziedziczenia jest podstawowym prawem, które jest chronione również przepisami Konstytucji (art. 21 i 64), przy czym za prawo do dziedziczenia należy również uważać prawo do odrzucenia spadku.

Czym jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza? Czy warto przyjąć taki spadek? Co jeśli spadkodawca pozostawił po sobie długi? Problem dziedziczenia rodzi wiele wątpliwości, zwłaszcza w sytuacji, w której spadkobierca nie ma pewności co do masy spadkowej i ewentualnych długów spadkodawcy. Dawniej jedynym sposobem na uniknięcie długów było skuteczne odrzucenie spadku. Obecnie spadkobiercy, którzy z różnych przyczyn nie odrzucą skutecznie spadku w terminie dziedziczą spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Instytucja przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza chroni spadkobierców, którzy nie wiedzieli o swoim powołaniu do spadku, jak również osoby, które zdecydowały się przyjąć spadek (np. ze względu na chęć odziedziczenia nieruchomości będącej w rodzinie od pokoleń), a w raz z nim także ewentualne długi. Czym dokładnie jest spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza

Spadek z dobrodziejstwem inwentarza to instytucja ograniczająca odpowiedzialność spadkobiercy za długi spadkodawcy. W przeciwieństwie do prostego przyjęcia spadku, w ramach którego spadkobiorca odpowiadał za długi spadkodawcy swoim majątkiem, w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza odpowiedzialność ta jest ograniczona wyłącznie do wysokości aktywów wchodzących w skład masy spadkowej. Rozwiązanie to zwiększa bezpieczeństwo osób dziedziczących w sytuacji, w której już po przyjęciu spadku okazałoby się, że ciążące na spadkodawcy zobowiązania finansowe przewyższały wartość pozostawionych ruchomości i nieruchomości.

Przyjęcie spadku z długami: Czy warto przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza?

W związku z nowelizacją przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie dnia 18 października 2015 r., wprowadzono m.in. regulację, zgodnie z którą niezłożenie w terminie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (a nie prostym przyjęciem spadku), co oznacza, że spadkobierca powinien zabezpieczając się przed ewentualnymi długami sporządzić wykaz inwentarza, albowiem jego odpowiedzialność ogranicza się do uzyskanych aktywów ze spadku ruchomości i nieruchomości.

Należy pamiętać, że do oceny skutków niezłożenia oświadczenia decydujące są przepisy z chwili śmierci spadkodawcy, a nie upływu terminu na złożenie oświadczenia. Do oceny skutków niezłożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku decydujące są przepisy z chwili śmierci spadkodawcy, a nie upływu terminu na złożenie tego oświadczenia.

Jak uniknąć spadku z długami? Czy można odrzucić spadek z długami?

Natomiast bezpiecznym i prostym rozwiązaniem jak uniknąć spadku z długami jest odrzucenie spadku po zmarłym w terminie do 6 miesięcy. Termin ten liczony jest nie od śmierci spadkodawcy, ale od momentu dowiedzenia się o tytule swego powołania do dziedziczenia, co jest dobrą wiadomością w sytuacjach gdy nie utrzymywaliśmy kontaktu ze spadkodawcą albo w ogóle go nie znaliśmy. Wtedy termin do odrzucenia spadku  może być liczony od innej daty, którą jesteśmy w stanie wskazać, udowodnić w Sądzie jako datę, czy moment naszej wiedzy o zgonie spadkodawcy.

Taki moment, który wskazujemy jako datę, od której liczymy upływ 6 miesięcy może wiązać się z dowiedzeniem się o toczącej się innej sprawie spadkowej, otrzymaniem wezwania z Sądu z zobowiązaniami lub otrzymaniem z Sądu spadku informacji dotyczących odrzucenia spadku przez innych spadkobierców, czy moment wiedzy o odrzuceniu spadku przez innych spadkobierców przed notariuszem.

Zatem przepisy kodeksu cywilnego pozwalają w różnych sytuacjach uniknąć odziedziczenia spadku obciążonego długami.